Adwokat kościelny

W trosce o dobro każdej osoby, ustawodawca kościelny stwierdza, że w każdym trybunale powinien istnieć urząd lub osoba, która będzie mogła udzielić pomocy stronie pragnącej wszcząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa.  W ślad za stwierdzeniem ks. prof. R. Sobańskego,  strona może swobodnie dokonać wyboru czy skorzysta z pomocy adwokata urzędowego, czy udzieli mandatu dowolnie wybranemu pełnomocnikowi zatwierdzonemu przez biskupa generalnie czy to „ad casum”, gdyż „prawo do pomocy prawnej przysługuje każdemu człowiekowi, przysługuje mu zwłaszcza, gdy dochodzi swych praw przed sądem” (ks. prof. R. Sobański”).

Adwokat kościelny musi posiadać dyplom magistra licencjata prawa kanonicznego i powinien cieszyć się nienaruszoną sławą a także być katolikiem, gdyż jego działalność jest służbą dla Kościoła. Ponadto adwokat kościelny powinien wykazać się biegłością, którą zyskuje się w trakcie wieloletniej praktyki. Wykonując właściwie zlecone mu zadanie przyczynia się do głębszego poznania prawdy, mobilizując tym samym sędziów do dokładniejszej pracy. Poznanie bowiem wszystkich aspektów sprawy ułatwi wydanie sprawiedliwego wyroku, co służy dobru stron, które pragną poznać prawdę odnośnie  ich małżeństwa. Adwokat udzielając asystencji procesowej i przedstawiając odpowiednią argumentację, swym działaniem prowadzi wprawdzie do ukazania prawdy przedstawianej przez stronę, lecz on także zobowiązany jest do odkrycia prawdy obiektywnej. Reprezentuje on danego klienta, lecz nigdy nie może tego czynić poza sądem. Jan Paweł II podkreślał rolę pełnomocników procesowych stwierdzając, że „koniecznie trzeba życzyć sobie coraz bardziej aktywnej współpracy adwokatów kościelnych”. Ich działalność jako współpracowników trybunału, powinna dorównywać funkcji sędziego. Należy jednak pamiętać, jak podkreśla Ojciec Święty, że w tak ciężkiej pracy, jaką spełniają adwokaci kościelni, aby w pełni ją wykonywać, muszą być wierni prawdzie, trwając „w miłości Kościoła, w miłości Boga”. Adwokat kościelny reprezentuje stronę przed właściwym sądem kościelnym świadcząc profesjonalną pomoc prawną poprzez:  udzielenie fachowej porady prawnej, sporządzenie skargi powodowej oraz pozostałych pism procesowych, odpowiedni dobór materiału dowodowego, sporządzenie apelacji od wyroków do wyższych instancji a także pomoc prawną w pozostałych czynnościach procesowych. Ks. prof. R. Sobański podkreślając istotną rolę adwokata kościelnego twierdził, że „udział adwokata opłaca się sądowi” ponieważ  wspólnie działają „w służbie prawdy  i dobra dusz”.